Marjolijn en Wonny zetten zich in voor laaggeletterdheid

Via een coördinator van het Taalpunt in Wezep kwamen Marjolijn, medewerker sociale incasso, en Wonny, projectleider sociaal, in aanraking met laaggeletterdheid. Wonny: ‘Hiervoor had ik hier helemaal niet bij stilgestaan. Terwijl wij, als woningcorporatie, juist echt een vindplaats zijn van de laaggeletterden. Toen hebben we een bijeenkomst georganiseerd voor communicatiemedewerkers van collega woningcorporaties in samenwerkende gemeente omdat wij bewustwording wilden creëren. Met het onderwerp laaggeletterdheid wilden we echt aan de slag, want iedereen moet mee kunnen doen.’

Basis om mee te kunnen doen
Marjolijn: ‘Tijdens de bijeenkomst hoorden we over de gevolgen van niet kunnen lezen en schrijven in de praktijk. Een taalambassadeur vertelde over zijn eigen ervaring als ex-laaggeletterde. Hij vertelde dat hij een e-mail kreeg om zijn inschrijving bij De Woningzoeker te verlengen, maar hij begreep de e-mail niet en ondernam geen actie waardoor hij werd uitgeschreven. Dat had een enorme impact op hem, met grote gevolgen. Lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden vormen een basis die iedereen nodig heeft om mee te kunnen doen.’

Eén op de zes Nederlanders heeft moeite met deze basisvaardigheden. De schaamte die hierop ligt is groot. Dit maakt het lastig om erachter te komen of iemand laaggeletterd is. Marjolijn: “Ik werk bij de afdeling incasso en voor ons is het belangrijk dat huurders de brieven en rekeningen die wij versturen ook begrijpen. Als de huurder een brief niet begrijpt lopen zij het risico om een betalingsachterstand te krijgen en misschien wel in de schulden terecht te komen.”

Signaleren van laaggeletterdheid
Laaggeletterdheid is moeilijk te signaleren. Marjolijn: ‘Daarom worden alle medewerkers van deltaWonen hierop getraind. Onze vakmannen komen bij mensen thuis en letten dan op signalen, bijvoorbeeld als een huurder het niet lukt om een servicefondsformulier in te vullen. Of stel dat een huurder elke maand aan de balie komt om de huur te betalen. Dan kunnen we voorzichtig contact maken door te vragen of ze weleens gehoord hebben van internetbankieren.’ Wonny vult aan: ‘Of iemand die nooit een appje terugstuurt, maar meteen belt. Dit kunnen allemaal signalen zijn. We moeten er rekening mee houden dat het hier om laaggeletterdheid kan gaan. Vaak zijn mensen heel druk om het te verbloemen en zijn ze in spreken heel sterk.’

In 2019 heeft deltaWonen een congres georganiseerd en samen met netwerkpartners en aannemers het PACT getekend. Wonny: ‘We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Laaggeletterdheid neemt juist onder jongeren ook heel erg toe.’ Als blijkt dat iemand moeite heeft met lezen en schrijven, en daar graag aan wil werken, dan kunnen zij terecht bij een Taalpunt. Deze zitten in bibliotheken. Iedereen kan daar met zijn eigen leervraag terecht, bijvoorbeeld als je je kind wil helpen op school of als je wil weten hoe je het internet kan gebruiken.

Week van lezen en schrijven
Op 8 september begint de week van lezen en schrijven waarin extra aandacht wordt besteed aan laaggeletterdheid. Wonny: ‘Vorig jaar organiseerden wij een escaperoom spel. Daarin zitten opdrachten waarbij je je basisvaardigheden nodig hebt en zo ervaar je hoe het is om laaggeletterd te zijn. Wij zagen dat mensen verschillend reageren. Sommigen zijn gefrustreerd, reageren onverschillig en anderen haken af. Door dit spel ontdek je hoe het is om moeite te hebben met lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden.’

Het werken voor laaggeletterdheid geeft veel energie. Marjolijn: ‘Het geeft een goed gevoel om hiermee bezig te zijn. Wij wijzen er ook andere bedrijven op, omdat ze er niet altijd bewust van zijn. Maar als iemand niet goed etiketten van schoonmaakmiddelen kan lezen, dan kan dat gevolgen hebben. Of als iemand een bouwtekening niet goed begrijpt, dan kunnen er fouten ontstaan. Als een bedrijf dan met basisvaardigheden aan de slag gaat, is dat een mooi succes. Lezen gaat de hele dag door.’